Tego dnia, w 1473 roku, urodził się Mikołaj Kopernik, polski astronom, matematyk i lekarz. Jego dzieło „De revolutionibus orbium coelestium" (O obrotach sfer niebieskich), w którym rozpowszechnił model heliocentryczny, rozkręciło rewolucję naukową i światopoglądową (nie bez powodu nazywaną przewrotem kopernikańskim). Chociaż sam pogląd, że Słońce jest w centrum pojawił się już w starożytności, to Kopernik przeprowadził masę obserwacji i obliczeń tworząc syntetyczną wersję tego modelu (trzeba też przyznać że wymagał uzupełnień – kształt orbit wykazał Johannes Kepler). Jednak to nie wszystko czym może pochwalić się nasz rodak. Do ekonomii wprowadził tzw. prawo Kopernika-Greshama dotyczące obiegu pieniądza. W geometrii możemy spotkać go w twierdzeniu Kopernika opisującym ruch punktu w małym okręgu poruszającym się wewnątrz większego.
Trzeba też sprostować pewną miejską legendę, którą możecie czasem spotkać w różnych serwisach, o tym że Kopernik jest także wynalazcą kanapki, zalecając smarowanie chleba masłem – to jest fejk 😉
PS Od 2020 roku, 19 lutego obchodzimy także Dzień Nauki Polskiej 😉
Również tego dnia, ale w 1859 roku, urodził się Svante Arrhenius, szwedzki fizyk i chemik. Pionier chemii fizycznej, twórca teorii dysocjacji elektrolitycznej (za co otrzymał Nagrodę Nobla w 1903 roku). Zajmując się kinetyką chemiczną wprowadził równanie wiążące szybkość reakcji i temperaturę (równanie Arrheniusa). Jego nazwiskiem nazywane są kwasy, zasady ale także krater na Księżycu i Marsie 😉 Żeby tego było mało, Arrhenius zajmował się także toksynami, badaniem zorzy polarnej, pomiarami temperatur innych planet i korony słonecznej, a także starał się wyjaśnić przyczyny zmienności temperatur między epokami lodowcowymi. Ponieważ dobrze ogarniał zasady chemii fizycznej obliczył, że emisja dwutlenku węgla wytworzonego przez działalność człowieka jest wystarczająco duża, aby podnieść temperaturę naszej planety. Dał w ten sposób solidne ostrzeżenie przed naciągającym globalnym ociepleniem – a swoje wyniki opublikował już 1896 roku…
