5 grudnia

Tego dnia, w 1868 roku, urodził się Arnold Sommerfeld, niemiecki fizyk. Zajmował się głównie fizyką atomową i kwantową. Wprowadził tzw. poboczną liczbę kwantową oraz opracował model atomu (znany jako model Bohra-Sommerfelda), w którym elektrony mogą poruszać się nie tylko po kołowych, ale także eliptycznych orbitach. Rozwijał także model przewodnictwa elektrycznego w ciałach stałych, czego efektem jest model Drudego-Sommerfelda.
Stała struktury subtelnej, nazywana jest także jego nazwiskiem. Mówi się, że Sommerfeld jest „nauczycielem fizyków nowej epoki" – to u niego szkoliły się takie gwiazdy jak m.in Werner Heisenberg, Wolfgang Pauli, Peter Debye, w tym także nasze orły – Wojciech Rubinowicz i Jan Blaton 🙂

A propos wspomnianego Wernera Heisenberga, ten niemiecki fizyk przyszedł na świat również 5 grudnia, tyle że w 1901 roku. Wszyscy go zapewne kojarzycie z zasady nieoznaczoności. Stworzył także macierzowe ujęcie mechaniki kwantowej. Miał również wkład w rozwój teorii hydrodynamiki turbulencji, jądra atomowego, ferromagnetyzmu i promieniowania kosmicznego. Zaplanował też pierwszy po II wojnie światowej niemiecki reaktor jądrowy. Dyskusyjna jest natomiast jego rola podczas samej wojny, w której miał zajmować się budową bomby atomowej dla nazistów. Jak sam twierdził, sabotował badania aby jak najbardziej przeciągnąć w czasie realizację tego projektu, jednak co niektórzy fizycy, w tym Niels Bohr nie do końca potwierdzali tę wersję. Tak czy inaczej, za jego bezdyskusyjny wkład w rozwój kwantów, otrzymał Nagrodę Nobla w 1932 roku.

Również tego dnia, w 1903 roku, urodził się Cecil Frank Powell, angielski fizyk. Zajmował się fizyką cząstek elementarnych. Rozwinął metody fotograficznego badania procesów jądrowych (zastosowanie emulsji światłoczułej). W 1947 roku wraz z zespołem odkrył mezon pi, który przewidział wcześniej Hideki Yukawa. Odkrycie to przyniosło bardzo szybko dwie Nagrody Nobla – pierwszą w 1949 roku otrzymał Yukawa „za przewidzenie istnienia mezonów na podstawie teoretycznej pracy dotyczącej sił jądrowych", a rok później Powell swojego Nobla otrzymał „za rozwinięcie metody fotograficznej badania procesów jądrowych i za odkrycia związane z mezonami, dokonane przy zastosowaniu tej metody".

Dzisiaj solenizantem jest również, urodzony w 1932 roku, Sheldon Lee Glashow, amerykański fizyk teoretyk. Jako jeden z pierwszych, przewidział istnienie kwarka powabnego. Natomiast wraz z Stevenem Weinbergiem i Abdusem Salamem, opracował teorię, która zunifikowała oddziaływania elektromagnetyczne i słabe w jedno – oddziaływanie elektrosłabe. Za ten wyczyn cała trójka otrzymała Nagrodę Nobla w 1979 roku.